Nieuw bedrijventerrein North-C Circular focust op CO2 verlaging
Op een braakliggend industrieterrein op de Gentse site van ArcelorMittal ontwikkelen ArcelorMittal Belgium en North Sea Port met behulp van een brownfieldconvenant het bedrijventerrein North-C Circular. Dit nieuw terrein zal ruimte bieden aan economische activiteiten gericht op circulariteit en de vermindering van CO2-uitstoot. Die activiteiten zijn cruciaal voor ArcelorMittal en de haven om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. VLAIO coördineert het brownfieldconvenant voor deze site en steunde de vergroeningsplannen van ArcelorMittal.
Herontwikkeling via brownfieldconvenant
De Vlaamse Regering keurde het ontwerp brownfieldconvenant Gent – Rodenhuize-Noord goed. Via brownfieldconvenanten wordt de (her)ontwikkeling van verouderde en onderbenutte bedrijfs- en andere sites versneld. Het terrein van 150 ha ligt op de rechteroever van het Kanaal Gent-Terneuzen, tussen het Rodenhuizedok, de havenringweg R4 en de site van ArcelorMittal. De site maakt deel uit van het afgebakend havengebied van North Sea Port dat bestemd is voor zeehaven- en watergebonden bedrijven. Het convenant werd afgesloten met de actoren ArcelorMittal, North Sea Port en het Vlaamse Departement Mobiliteit en Openbare Werken (afdeling Maritieme Toegang). Die laatste twee actoren zijn verantwoordelijk voor de historische baggerdepots (“Lange Akkers”) die aanwezig zijn op het terrein en de directe ontwikkeling van het industrieterrein verhinderen.
Het doel van het brownfieldconvenant is om dit terrein bouwrijp te maken: de baggerdepots aanpakken, het terrein inrichten met basisinfrastructuur zoals nutsvoorzieningen, het terrein ontsluiten via de weg, het spoor en het water, en het in te vullen met bedrijven die zich richten op circulaire activiteiten. Daarbij wordt aandacht besteed aan de buffering en landschappelijke inpassing. De bijhorende boscompensatie zal zoveel mogelijk in grote blokken en, voor zover mogelijk, in de nabije regio uitgevoerd worden.
Klimaatneutrale haven tegen 2050
North Sea Port, ArcelorMittal en alle bedrijven in de haven moeten tegen 2050 zorgen voor een klimaatneutrale haven. Tegen 2025 wil de haven al 3 miljoen ton CO2 afvangen voor opslag en hergebruik. Tegen 2030 wil het de helft minder CO2 uitstoten om tegen 2050 naar een volledige reductie te gaan. Daarnaast wil de haven tegen 2025 150 hectare grond klaar hebben voor circulaire projecten. Tegen dan wil de haven ook 10 circulaire activiteiten met innovatieve technologieën of processen aantrekken die sectoren als chemie en staal moeten toelaten om de transitie naar een klimaatneutrale haven te maken.
Als het bedrijventerrein North-C Circular klaar is, zal het ruimte bieden aan economische activiteiten die zich richten op de vermindering van de CO2-uitstoot, de energietransitie van fossiele naar hernieuwbare grondstoffen, circulaire economie en samenwerkingen met bedrijven in de omgeving.
Actieplan ArcelorMittal: verschillende assen
Ook ArcelorMittal is volop bezig met de uitvoering van een actieplan om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 35% te verminderen (ten opzichte van 2018) en tegen 2050 volledig klimaatneutraal te worden. Het actieplan van de staalreus bestaat uit 3 assen:
-
1Verbetering van materiaal- en energie efficiëntieEnergieverbruik verminderen en capaciteit hernieuwbare energie vergroten
ArcelorMittal zoekt voortdurend naar bijkomende mogelijkheden om het energieverbruik te verminderen en de capaciteit aan hernieuwbare energie te verhogen. Ze zullen bijvoorbeeld een warmtenet naar Zelzate bouwen en meer schroot gebruiken.
-
2Cokes vervangen door waterstofDe hoogovens worden aangepast en/of vervangen
ArcelorMittal heeft al een van de twee hoogovens aangepast zodat er minder CO2 in de lucht komt. In dit aangepast proces worden de cokes gedeeltelijk vervangen door waterstof. De andere hoogoven zal vervangen worden door een installatie die volledig gebruik zal maken van gas en waterstof om ijzererts te reduceren. In het klassieke proces ontstaat CO2 wanneer ijzeroxides onder hoge temperatuur reageren met cokes waardoor zuiver ijzer ontstaat. In het aangepast proces wordt waterstof gebruikt. Waterstof die in de oven geblazen wordt, heeft dezelfde werking als cokes, maar produceert onschadelijke stoom in plaats van CO2.
Die DRI (Direct Reduction of Iron) installatie en de nieuwe elektrische smeltovens die deel zijn van de installatie zullen groen staal produceren. ArcelorMittal Belgium heeft de ambitie om de DRI-installatie vanaf 2027 in dienst te nemen. Groene waterstof (door elektrolyse) is momenteel nog schaars en duur. Bij de opstart en als er in de beginfase een tekort is, zal deze installatie tijdelijk aardgas gebruiken. Intussen werken Vlaanderen en Europa aan een oplossing om groene waterstof betaalbaar te maken.
-
3Smart Carbon conceptenCO2 wegwerken en hernieuwbare bronnen inzetten
Torero project
ArcelorMittal zet in op een alternatief voor poederkool in de resterende hoogoven. Poederkool is steenkool die uit de grond gehaald wordt en daarna gemalen wordt. Een alternatief hiervoor is niet-recycleerbaar afvalhout uit het containerpark. Via het Torero-project werd onderzocht hoe dit hout bewerkt moet worden zodat het een gedeelte van de poederkool kan vervangen. Dankzij de Torero-installatie zal ArcelorMittal een gedeelte van de fossiele grondstoffen vervangen.
Steelanol project
Daarnaast zal ArcelorMittal de geproduceerde CO2 van de aangepaste hoogoven ook wegwerken door er enerzijds duurzame ethanol van te maken, en het anderzijds op te vangen en op te slaan in ondergrondse aardgasvelden of opnieuw te gebruiken. Het project Steelanol werd in december 2022 officieel ingehuldigd en vormt CO door verwerking met bacteriën om tot duurzame ethanol. Dit product kan ingezet worden als grondstof in de basischemie of bijgemengd worden in brandstoffen, overeenkomstig de Europese normen
Calisto-project
Het Calisto-project plant om de CO2 te zuiveren en vloeibaar te maken. Daarna kan de CO2 opgeslagen worden in onderzeese aardgasvelden (carbon capture and storage) of verwerkt worden tot nieuwe producten (carbon capture and utilisation), bijvoorbeeld tot basisgrondstof voor de productie van bouwmaterialen. De CO2 wordt in deze gevallen naar een liquefactieterminal gebracht om het te transporteren via schip.
Al deze projecten passen in het XCarb®-programma. Dit programma bundelt alle initiatieven van ArcelorMittal op het vlak van koolstofvrije en koolstofarme staalproductie.
Eerste spadesteek voor bedrijventerrein
Eind 2024 start de aanpak van de baggerdepots en daaropvolgend de aanleg van het nieuwe bedrijventerrein. De inrichting zal een tiental jaar in beslag nemen. North-C Circular zal o.a. huisvesting bieden voor het Steelanol en Torero project en voor de terminal die CO2 vloeibaar zal maken en zal deze in schepen zal laden.