Concertgebouw Brugge wil voorbeeld zijn van zonne-energie in erfgoedcontext
Ingeschreven als ‘Icoongebouw met de hoogste erfgoedwaarde’ (RUP Brugge) en door Vlaanderen erkend als een ‘Flanders Heritage Venue’ wil Concertgebouw Brugge een voorbeeldrol opnemen voor het gebruik van zonne-energetische toepassingen in een erfgoedcontext. Het bundelt hiervoor de krachten met de Stad Brugge en verschillende kennisdomeinen van de Vlaamse overheid.
Ontmanteling & innovatief onderzoek gebouwschil
Begin oktober start het Concertgebouw met gevelwerken om de terracotta tegelpannen van de westgevel uit voorzorg te verwijderen, dit in afwachting van een nieuwe gevel- en dakbedekking voor het Concertgebouw. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de onderliggende structuur waarop de terracottapannen zijn bevestigd onbetrouwbaar is geworden. De dak- en geveltegels zijn te poreus en voldoen niet aan de vooropgestelde normering. Na het verwijderen van de tegelpannen aan de westgevel, de kant aan de bushalte, die het meest getroffen wordt door slagregen en waar de ontmanteling het dringendst is, volgen de andere gevels en dakvlakken later.
Dit innovatieve renovatieproject van het iconische Concertgebouw is een knap voorbeeld van hoe we heden en toekomst in Vlaanderen met elkaar kunnen verbinden, en hoe ze elkaar zelfs versterken. VLAIO ondersteunt dan ook graag de ingrepen om de duurzaamheid en energieprestatie van dit prachtige gebouw te verbeteren. De keuze voor zonne-energie in een context van een historische stadskern is niet evident, maar Concertgebouw Brugge kan een sterk voorbeeld worden van hoe ook gebouwen met erfgoedwaarde kunnen helpen om de klimaatdoelstellingen van onze regio te behalen.
Transitie naar hernieuwbare energie
Het Concertgebouw grijpt de noodzakelijke vervanging van zijn volledige gebouwschil meteen aan als opportuniteit in de transitie naar hernieuwbare energie. Het laat zich hierbij adviseren door diverse experten. Momenteel werkt het studiebureau Ingenium in opdracht van het Concertgebouw en in samenwerking met de Stad Brugge aan een grondig onderzoek naar een alternatieve, duurzame gebouwschil met respect voor de bestaande esthetische aanblik en architecturale waarde in de context van een Werelderfgoedstad als Brugge. Hierbij worden alle opties in kaart gebracht, maar kijken de partners in de eerste plaats naar de mogelijkheden om via een nieuwe gebouwschil met geïntegreerde fotovoltaïsche cellen (BIPV) zonne-energie op te wekken. De investeringskost voor een nieuwe BIPV-gebouwschil wordt voorlopig geraamd op om en bij de 10 miljoen euro. Met het project wordt een zo hoog mogelijk jaarlijks energetisch terugverdieneffect geambieerd.
Bij dit ambitieus en grootschalig meerjarenproject komt de werking van het Concertgebouw als kunstenhuis en congresvenue, met meer dan 1500 events per jaar – concerten, dansvoorstellingen, bedrijfsevents en congressen – niet in het gedrang.
Het Concertgebouw is iconisch als gebouw en als kunsteninstelling in ons Vlaamse cultuurlandschap, maar is ook van belang voor de internationale culturele uitstraling van Vlaanderen. Vanuit diverse kennisdomeinen – van Cultuur over Onroerend Erfgoed van collega Matthias Diependaele tot Innovatie met collega Jo Brouns –, maar ook met partner VLAIO ondersteunen we het onderzoek, de kennisdeling en financiering. Ons erfgoed en klimaat verdienen namelijk alle kansen. Vlaanderen is en wil ook state-of-the-art blijven en meent het met de klimaattransitie.
Living lab als hefboom voor innovatie
Vlaanderen en de Stad Brugge stelden ambitieuze klimaatplannen op waarin een verhoogde inzet op zonne-energie als een van de speerpunten naar voren geschoven wordt. Dit is bijzonder uitdagend in een erfgoedcontext. Als ‘Icoongebouw met de hoogste erfgoedwaarde’ (RUP) en duurzaam ondernemer wil het Concertgebouw een voorbeeldrol opnemen in het onderzoek naar het potentieel van de esthetische integratie van fotovoltaïsche oplossingen in een bestaand gebouw binnen een erfgoedcontext. Het Concertgebouw wil daarbij samen met Stad Brugge en Vlaanderen als living lab alle kennis en ervaring van dit vernieuwend onderzoek nationaal en internationaal delen en zo bijdragen om de ecologische ambities waar te maken.
De situatie is uitdagend en urgent maar we grijpen ze aan als een unieke opportuniteit. Een zonne-energetische renovatie van de iconische schil van het Concertgebouw is grensverleggend en wordt een internationaal en maatschappelijk voorbeeld. Samen met onze partners willen we ook onderzoeken hoe we de gegenereerde energie ter beschikking kunnen stellen aan derden, willen we de opgedane kennis delen en willen we ons breed netwerk sensibiliseren en zo bijdragen aan de ambitieuze klimaatdoelstellingen van Brugge, Vlaanderen en Europa.
Innovatie over de beleidsdomeinen heen
Dit innovatieve project krijgt de steun van de stichtende overheden Stad Brugge en de Vlaamse Gemeenschap, en dit over verschillende domeinen heen: Cultuur, Onroerend Erfgoed en Innovatie. Alle partijen bundelen hun krachten en expertise in het onderzoek naar de toepassingen van fotovoltaïsche hernieuwbare energieopwekking binnen een historische stadskern. Tot op vandaag blijken die vaak moeilijk te implementeren.
